Nieuws Algemeen

Vlaggende kunstenaar met zeemansmentaliteit

Tussen de tientallen nieuwe spelers bij zowel de hoofdselectie als de jeugdteams, verwelkomde Go Ahead Eagles dit jaar ook een naar Nederland geëmigreerde IJslandse kunstenaar. Bjarni Skùli Ketilsson, kortweg Baski, is grensrechter van het Onder-15-elftal. Hij leeft van het schilderen en komt altijd met de fiets. Een kennismaking.

Wie Baski bezoekt, moet tegen blubber kunnen. Wanneer het regent – en dat doet het – is de weg naar zijn atelier in Lettele een zompig moddertracé. Met de rubber door de blubber, er zit niets anders op. Een lekke band, ook dat nog. Het is zo’n dag waarop alles tegenzit. Lijkt. Want ga in gesprek met Baski, de artiestennaam van Bjarni Skùli Ketilsson, kijk rond in zijn atelier en je humeur klaart vanzelf op.


Zicht op Deventer van Baski.

De IJslander loopt de trap af van het vrijstaande pand aan de Cröddendijk en opent de deur van zijn werkplek. Overduidelijk een Scandinaviër, qua gezichtsuitdrukking en met zijn blonde scheiding. Zijn jas echter, een legerjack vol verfvlekken én de Hollandse vlag op de linkerarm, verraadt de voltooide integratie. Zijn accent raakt ’ie nooit kwijt, zegt Baski zelf, wat juist charmant is, maar hij praat prima verstaanbaar Nederlands en hij verplaatst zich bij voorkeur op twee wielen. Ketilsson fietst er wat af, tussen zijn huis en atelier – soms twee keer per dag – en vanaf zijn woning naar Wesepe en terug. Dat laatste in zijn hoedanigheid als grensrechter van Go Ahead Eagles Onder-15.

Baski leerde al fluiten in de stad waar hij opgroeide. Akranes, ten noorden van Reykjavik. Een gele sjaal van de plaatselijke voetbalclub, achttien keer landskampioen, herinnert hem vanuit de vensterbank aan zijn lievelingsclub. Ook voormalig Feyenoord-spits Pétur Pétursson komt uit Akranes, een vissersplaats. “Hij is later fotograaf geworden. We hebben nog samen aan kunstprojecten gewerkt.” Baski en zijn vrienden waren altijd aan het voetballen, ook als het meer dan tien graden vroor. Zelfs sneeuwstormen konden de jongens niet binnenhouden. Ergens in de middag, zo’n beetje het enige dagdeel dat het ’s winters licht is, renden ze op het strand achter een bal aan. “Voetballen op zand, daar word je sterk van. En als je werd getackeld, viel je lekker zacht.”


Baski zette een veelvoorkomend beeld uit zijn geboorteplaats Akranes op doek: hangjeugd bij een pompstation.

Postzegels
Zijn Nederlandse vrouw ontmoette hij in het noorden van IJsland, waar Baski naar de kunstacademie ging. Zij werkte in de buurt als fysiotherapeut. In 1994 werden Arianne Bos en Bjarni Skùli Ketilsson verliefd op elkaar, vijf jaar later trouwden ze. “Mijn vrouw zei als klein meisje al dat ze op een dag naar IJsland wilde. Kwam door de verzameling IJslandse postzegels met vogels van haar oma.” Na haar afstuderen solliciteerde ze op het eiland van de geisers. Met succes. In 1996 vertrokken de twee naar Nederland, waar Baski graag wilde afstuderen. Dit deed hij in Enschede. Het plan was terug te gaan naar IJsland, maar Baski kreeg een baan als decorbouwer. Hij werkte onder andere mee aan Herman Finkers’ show Kalm aan en rap een beetje.


De laatste hand aan zijn schilderij The Red Road.

Terwijl het onophoudelijk doorregent, zet Baski nog een plaatje op in zijn retro platenspeler, cassettedesk en usb-poort ineen. Krakerig geluid. Oude jazz. Muziek uit BBC’s tv-serie The Singing Detective uit de jaren tachtig. “Sfeertje hè”, zegt Baski, die zelf bassist is in de band Dear Ellinor. Hij maakt al jaren muziek. Het is de reden dat de veelscorende rechtsback stopte met voetballen. “Als ik pas vier uur ’s nachts thuiskwam van een optreden, was ik de volgende dag niet fit genoeg om een wedstrijd te spelen. Geen goede combi, voetbal en muziek.”

Toch bleef de betrokkenheid bij het spelletje. In IJsland behaalde hij in 1993 zijn scheidsrechtersdiploma. Via Enschede (‘Ik vloog door de lucht bij de vuurwerkramp’) en Apeldoorn kwam Baski in Deventer terecht, waar hij alweer jaren met zijn vrouw, zoons Waldi (17) en Viktor (15) en dochter Anna (12) in Knutteldorp woont. Toen hij een oproep zag van de Deventer Scheidsrechtersvereniging voor het grensrechterschap bij de jeugd van Go Ahead Eagles, hoefde Baski niet lang na te denken. “Als scheidsrechter heb je de beste plek om naar een wedstrijd te kijken. De grensrechter heeft de tweede beste plek. Ik vind voetbal nu eenmaal fantastisch.”


Apotheek in Akranes.

Speentje
Zijn andere passie laat zich raden: schilderen. Soms aquarellen, meestal olieverf. Onlangs maakte hij zijn eerste zelfportret, als cadeautje voor zijn 51ste verjaardag. Ook heeft hij een tafereel in Akranes op doek gezet. Hangjeugd bij een pompstation in een miserabel decor. “De plek waar onze pubers zich verzamelen.” Hij is blij met zijn nieuwste werk The Red Road, een opvallend wandelpad in een herfstachtig landschap, en vertelt over een opmerkelijke aquarel: van een apotheek in Akranes. “Toen ik twee was pakte mijn moeder mijn speen af. Ik rende dan naar de apotheek en schreeuwde ‘Ik wil een speentje’.”


De IJslandse grensrechter weet zich ook raad met mozaïek.

Ketilsson is een harde werker, hij heeft de zeemannenmentaliteit die de inwoners van Akranes eigen is. Vroeg beginnen, om zoveel mogelijk uit de dag te halen, en in Baski’s geval doorgaan tot etenstijd. Dan fietst hij naar huis om te koken voor zijn vrouw en kinderen. “Tijdens het fietsen organiseer ik mijzelf. Ik krijg ideeën voor nieuwe schilderijen. En je bent in beweging, je hart pompt; dat is altijd goed.”

Door een beetje regen en blubber laat deze noeste kunstenaar zich niet afschrikken. Baski fietst naar huis want er moet eten op tafel. Enige haast is geboden, want ’s avonds fietst hij weer terug om een cursus te geven. Tussen de bedrijven door dagdroomt hij over de volgende wedstrijd van Go Ahead Eagles Onder-15. Dan staat Baski weer eersterangs, pardon: tweederangs. Hij vervangt de geblesseerde Jelle van der Valle. “Ik heb een contract voor een jaar en vind het erg leuk. En tien kilometer fietsen naar Wesepe is niet zo ver.” Lachend: “Waarbij het natuurlijk helpt dat Nederland plat is.”
www.baski.nl.

Terug naar overzicht