Heilige grond: bodem Adelaarshorst bevat bisschoppelijk hof

Dat er ooit een bisschoppelijk hof lag op de plek van de Adelaarshorst, zullen niet veel mensen weten. Deze en nog veel meer interessante feiten kreeg een bomvol auditorium van het Deventer gemeentehuis gisteravond te horen. Op een historische lezing van museum De Waag en Archeologie Deventer werd het publiek meegenomen middels meeslepende verhalen in de roemruchte geschiedenis van Go Ahead en De Adelaarshorst.

Onlosmakelijk is de locatie aan de Vetkampstraat verbonden met Deventer. Tussen twee opgestoven rivierduinen had duizenden jaren terug de IJssel vrij spel. De meanderende rivier maakte ooit een scherpe bocht iets ten noorden van de huidige IJsseltribune. Restanten van afzettingen door het water werden gevonden tijdens archeologische opgravingen bij de bouw van de nieuwe hoofdtribune.

Belasting innen
“We hebben toen ook middeleeuwse paalsporen gevonden, waarschijnlijk van een schuur,” vertelt stadsarcheoloog Emile Mittendorff. “Dat hoorde waarschijnlijk bij het bisschoppelijk Hof te Colmschate dat in de 11e eeuw in gebruik was. De bisschop van Utrecht inde daar belasting van boeren en er werd recht gesproken. De schuur was bestemd voor de opslag van goederen omdat de boeren uit de omgeving in natura betaalden.” De rechtspraak gebeurde in de buitenlucht, zodat veel mensen er meteen kennis van konden nemen. Een heel ander soort openluchtvermaak dus, dan we heden ten dage op dezelfde plek kennen.

(Foto: Deventer Verhaal)

Schoutambt
Nadat de bisschoppelijke functie in de 14e eeuw verdween, bleef Hof van Colmschate echter bestaan op die plek. Het kreeg wel een andere naam, namelijk Schoutambt Colmschate, en kreeg een bestuursfunctie. Nadat die boerderij in 1492 afbrandde, werd het even verderop herbouwd op de plek waar nu de straat Hof van Colmschate ligt.

‘Leo Halle was gewoon vader voor mij’
In die straat met de historische naam Hof van Colmschate woonde ook ooit Leo Halle. De legendarische keeper die twee keer landskampioen werd en 15 interlands voor het Nederlands elftal speelde. Zijn zoon Ben had kleurrijke verhalen over zijn vader: “Bij velen is hij bekend als keeper, maar voor mij was hij gewoon vader,” vertelt zoon Halle. De herinneringen van Ben over zijn vader waren opmerkelijk. Zo weigerde zijn vader in 1985 bij de opening van de Leo Halle-tribune met de rolstoel over het veld geduwd te worden. “’Op dit veld loop ik alleen’, zei mijn vader. Het was meteen z’n laatste keer dat hij meer dan vijf meter achter elkaar liep.”

(Foto: Stichting Niet te Kraken)

Weigering
Die stelligheid van zijn vader kostte hem waarschijnlijk wel een aantal interlands, meende Ben. Net zoals het feit dat hij uit het oosten kwam. “Dan moest je twee keer zo goed zijn om geselecteerd te worden.” Zijn rechtlijnigheid deed Leo in 1933 besluiten te weigeren voor het Oost-NL-elftal uit te komen voor een wedstrijd tegen Duitsland. Aangezien de toenmalige bondscoach Karel Lotsy een andere mening was toegedaan (later zijn hele debatten over zijn verleden gevoerd), kreeg Gejus van der Meulen de voorkeur boven Halle. Van der Meulen werd na de oorlog veroordeeld voor zijn rol als lid van de NSB en SS.

Libido-verlagend
Opmerkelijk was het verhaal dat de spelers van het Nederlands elftal tijdens het WK voetbal in 1934 kamfer kregen toegediend. Dat was bedoeld om hun libido te verlagen. Het neveneffect was echter dat de spelers erg weinig fut hadden. Dat WK, waar net als nu, een echte WK-koorts voor heerste in het land, liep dan ook uit op een sof.

Selectie Go-Ahead, seizoen 1933/34. Staand, helemaal rechts: Leo Halle

‘Etter en blôôd’
In zijn bijdrage had René Berends het natuurlijk ook over Leo Halle. “Dat was een icoon met 450 wedstrijden voor Go Ahead. Maar vergeet al die andere helden niet: Van Marwijk, Promes en Van Zoghel. En zo kan ik nog wel even doorgaan.” Berends nam ons mee in de roemrijke historie van de club. Op het veld aan de Vetkampstraat met die prachtige reclameborden (‘Winfield’ bijvoorbeeld) en waar in de jaren twintig ook hockey werd gespeeld. “Maar vergeet ook het bijna-faillissement in 2005 niet. Bijna was de club er helemaal niet meer geweest.” Berends roemde ook het ruwe, het pure en het ongepolijste van de club. “En de ‘floodlight porn’ als de lichtmasten van De Adelaarshorst aanstaan en we met z’n allen naar het stadion wandelen.”

Over Leo Halle werd eind 2016 de documentaire ‘Leo Halle, de leeuw van Deventer’ gemaakt.